Koronavirüs inşaat malzemeleri sektörünü nasıl etkiledi?

İMSAD’ın ‘Gündem Buluşmaları’ toplantısının 32’ncisi ‘COVID-19/EKONOMİ-20’ başlığı altında düzenlendi. Toplantıda koronavirüsün inşaat malzemeleri sektörüne etkileri değerlendirildi.

Türkiye İMSAD'ın (Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği) 32’inci kez gerçekleştirdiği ‘Gündem Buluşmaları’ toplantısı, 20 Nisan Salı günü ilk kez internet üzerinden, Demirdöküm ve GF Hakan Plastik’in katılımlarıyla düzenlendi. Açılışını Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu, moderatörlüğünü Türkiye İMSAD Başkan Vekili Ferdi Erdoğan’ın gerçekleştirdiği ‘COVID-19/EKONOMİ-20’ başlıklı online ‘Gündem Buluşmaları’ toplantısı; inşaat malzemesi sanayicileri, iş dünyasından isimler ve sektör profesyonelleri tarafından ilgiyle izlendi. Toplantının konuşmacısı Türkiye İMSAD Ekonomi Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel, küresel salgının etkisi altındaki ekonomi ve inşaat malzemesi sektöründe yaşanan son gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Salgını ancak kolektif şuur ile en az kayıpla atlatabiliriz

Tüm dünya ile küresel salgına karşı mücadele içerisinde olduklarından bahseden Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu, “Türkiye İMSAD olarak, bu zor süreçte üyelerimizle birlikte, kamunun aldığı her türlü tedbirin yanı sıra bireysel ve kurumsal önlemleri ciddiyetle sürdürüyoruz. Türkiye İMSAD üyesi sanayicilerimiz, öncelikle çalışanların sağlığını korumak, ofis ve fabrikaları salgından uzak tutmak için tüm önlemleri ilk günden itibaren uyguluyor. Salgın felaketini ancak kolektif şuur ile mücadele ederek en az kayıpla atlatabiliriz” dedi.

Ekonominin inşaat malzemeleri sanayisine ihtiyacı var

İnşaat malzemeleri sektörünün salgınının etkilerini mart ayı itibarıyla net bir şekilde hissetmeye başladığından bahseden Tayfun Küçükoğlu, şu ifadeleri kullandı: “İnşaat malzemeleri sanayisinin üretimi ve iç pazardaki satışları azalırken, ihracatta da gerileme yaşandı. Ayrıca mart ayında önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi ve yurtdışı siparişlerde de keskin bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Sektörümüz geçen seneye göre 2020’nin ilk aylarında büyüme trendine girmişken, bir kez daha küçülmeye gidiyor. İnşaat malzemesi sektörünün küçülmeye gitmesi telafisi zor hasarlar bırakabilir. Yarattığı potansiyel ve iş hacmi açısından sünger sektör olmasından dolayı Türkiye ekonomisinin inşaat malzemesi sanayisine ihtiyacı var. Zorlu bir dönemden geçiyoruz ama biliyoruz ki ekonomimizin sürdürülebilir büyümesi sanayi ile gerçekleşecektir.”

Küresel pazarda fiyat odaklı mücadele başlayacak

‘Gündem Buluşmaları’ toplantısının moderatörü Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ferdi Erdoğan, şu ifadeleri kullandı: “Ocak ve şubat ayları sektör adına iyi geçmişken, herkesin siparişinin, heyecanının arttığı, ihracatın da belli bir ivme kazandığı bir yılın başındayken tüm dünyayı etkileyen küresel salgınla karşı karşıya kaldık. Peki bu süreçte ne yapacağız?.. Bugün sanayinin sürdürülebilir büyümesinin önemi ortaya çıktı. İnşaat sektörü ülkemiz için lokomotif bir sektör. Engellerimiz var, ‘mücbir sebep’ kapsamına inşaat malzemeleri sanayisinin büyük bir bölümünün alınmaması tedarik zincirinin kopmasına neden olur. İstihdamı korumak çok önemli. Yakın pazarlara odaklanmalıyız. Bizim için çok önemli olan, 100 milyar dolar ihracat ve ithalatın yapıldığı AB pazarını kaybetmemeliyiz. Bundan sonra tedarik zincirinin kısaldığı, maliyetin düştüğü, limanlara kolay ulaşıldığı, taşımanın daha kolay yapılabildiği bir hayatı kurgulamamız gerekiyor. Önümüzdeki dönemde hızlı olmak, maliyeti düşürmek son derece kritik çünkü uluslararası pazarda fiyat odaklı bir mücadele olacak.”

Dünya ihracatı nisan ayında daha da daralacak

Küresel salgının dünya ve Türkiye ekonomisine etkisini grafikler üzerinden anlatan Türkiye İMSAD Ekonomi Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel, tüm dünyada alınan önlemlerin ekonomide geri dönüşü sağlamaya yeterli olup olmayacağını merak ediyor. Gürleseli, “Nisan başında başlayan izolasyonlar nedeniyle şu anda dünyada 2,2 milyar çalışan iş başında değil. Dünyada toplam istihdam ise 2,7 milyar. Salgın tehdidinin sürmesi halinde kişi başı gelir itibarıyla en düşük yüzde 20’lik grubun içine yaklaşık 547,6 milyon kişinin daha düşebileceği şeklinde bir öngörü var. Şu anda dünyada gelir kayıplarının yanı sıra yoksullaşma gibi kalıcı etkilerin üzerinde ciddi şekilde duruluyor. Dünya ihracatında mart sonu itibarıyla yüzde 15’lik bir daralma görünüyor. Bu daralma nisanda daha yüksek bir oranda gerçekleşecek” şeklinde konuştu.

Siparişler tarihin en düşük seviyesinde

İnşaat malzemesi sanayisinin mart ayı endeks sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulunan Dr. Can Fuat Gürlesel, “Mart ayı sonuçlarına göre yurt içi satışlarda ciddi düşüş var. Yurtiçi siparişler tarihin en düşük seviyesine geriledi. İhracat da mart ayında sert düştü, alınan siparişlerin de azalması bize nisan ayı ihracatında ciddi bir gerileme yaşanacağını gösteriyor” dedi.

Sektörün son durumunu yansıtan anket açıklandı

Gürlesel, Türkiye İMSAD bünyesindeki tüm alt sektörlerin katılımıyla düzenlenen ‘COVID-19 Salgınının İnşaat Malzemeleri Sanayisine Etkisi’ anketinin sonuçlarını da katılımcılarla yayınladı. 13 Nisan’da tamamlanan ankette çok güncel veriler olduğundan bahseden Gürlesel, şu ifadeleri kullandı:

Üreticilerin yüzde 59,7’si sipariş iptali ile karşı karşıya

''İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 59,7’si yurtiçi müşterilerinden sınırlı ölçüde sipariş/iş/proje iptalleri yaşıyor. Yurtdışından iptaller ise yüzde 46,8 ile yüksek miktarda gerçekleşiyor. İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 46,8’i yurtiçi tedarik ve teslimatta sınırlı ölçüde lojistik sıkıntısı yaşıyor. Yurtdışı tedarik ve teslimatta ise yüzde 30,6 oranında yüksek miktarda sıkıntı görülüyor. Üreticilerin 4’te 3’ü yurtdışı lojistikte sıkıntı yaşıyor. Üreticilerin yüzde 56,5’i yurtiçi tahsilatta sınırlı ölçüde sıkıntı yaşıyor. Yurtiçi tahsilatta yüksek miktarda sıkıntı yaşayanların oranı yüzde 27,4. Yurtdışı tahsilatta ise yüksek miktarda sıkıntı oranı yüzde 16,1 ile şimdilik daha düşük kalıyor. Yurtdışında tahsilat sorunu yaşamayanların oranının da yüksek olduğu görülüyor. İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 50’si hammadde ve girdi tedarikinde sınırlı ölçüde sıkıntı yaşıyor. Yüksek miktarda sıkıntı çekenlerin payı yüzde 8,1 ile düşük seviyede. Sıkıntı yaşamayanlar ise yüzde 41,9’u oluşturuyor.''

Sektörün yüzde 90’a yakını farklı koşullarda üretime devam ediyor

İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 43,5’inin nisandan bu yana kısmen ara vereceği düşünülüyor. Yüzde 41,9’u beyaz yakalılar evde, mavi yakalılar iş başında olmak üzere faaliyetlerini tam kapasite devam edecek. Devam edilecek oranı yüzde 11,3, tamamen ara verenler ise yüzde 3,3… Aslında üreticilerin yüzde 90’a yakınının farklı koşullarda üretime devam edeceği görülüyor. İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 45,2’sinin bayiler ile ilişkileri sürüyor. Yüzde 50’si ise bazı bayilerinin ödemeleri öteleme isteğiyle karşılaşıyor. Ayrılan ve mal iade eden bayi oranları ise çok düşük seviyelerde seyrediyor.

Salgının satış bütçelerini yüzde 20 ve üzerinde etkilemesi bekleniyor

İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 54,9’u salgının mayıs-haziran ayına kadar süreceği düşünülerek hazırlanıyor. Üreticilerin yüzde 30,6’sı salgının sonbahara kadar devam edeceğini düşünüyor. Yüzde 14,5’i ise salgının bu yılsonuna kadar devam etmesi planlanıyor. İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 56,5’i salgının 2020 yılı satış bütçelerine yüzde 20 ve üzerinde olumsuz etki edilmesi planlanıyor. Yüzde 30,6’sı ise bu oranın yüzde 10-20 arasında gerçekleşmesini planlanıyor.